مهریه یا صداق 

مهر یا مهریه یا صداق، تعهد مالی است كه شوهر به هنگام وقوع عقد ازدواج، پرداخت آن را به همسر خود بر عهده می گیرد . و مكلف است بلافاصله پس از امضای قرارداد ازدواج، هر لحظه كه زن مطالــبه كند. آن را بپردازد. بر اساس ماده 1082 قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالك مهر می شود.  و می تواند هر نوع تصرفی كه بخواهد درآن بنماید.

مهریه ای که قبل و یا در هنگام عقد معین می شود و و یا به عبارتی دیگر در سند ازدواج درج شده باشد مهرالمسمی گویند.اما به صداق که در زمان عقد تعیین نشده باشد و بعد از ان معین گردد مهرالمثل گویند.

انواع مهریه

مهر المسمی چیست؟
مهر المسمی به مهریه ای اطلاق می شود كه میزان آن تعیین شده باشد.

مهر المثل چیست و چگونه معین می شود؟
بر اساس ماده 1993 قانون مدنی اگر در عقد ازدواج ارزش مهریه مورد توافق نامشخص باشد.  یا مالیت نداشته باشد، به زوجه مهرالمثل تعلق خواهد گرفت. برای تعیین مهر المثل، وضعیت شخصی و خانوادگی زوجه و سایر صفات او، یا میانگین مهریه نزدیكان وی در نظر گرفته می شود.

مهر المتعه چیست و چگونه معین می شود؟
بر اساس ماده 1993 قانون مدنی هرگاه مهر در عقد ذكر نشده باشد . و شوهر قبل از نزدیكی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه است . و اگر بعد از آن طلاق دهد مستحق مهرالمثل خواهد بود. مهر المتعه بر اساس وضعیت مالی شوهر معین می شود.

آیا مهر الزاماً باید وجه نقد باشد؟
به موجب ماده 1078 قانون مدنی ایران، هر چیزی كه مالیت داشته باشد . و قابل تملك باشد می تواند موضوع مهریه قرار گیرد مثل: وجه نقد، طلا، نقره، زمین، خانه، اتومبیل و غیره. در صورتی كه مهریه مال غیرمنقول و متعلق به غیر باشد باید هنگام وقوع عقد یا پیش از آن، به زوجه انتقال یابد.

شرایط خاص

اگر در عقد ازدواج مهر تعیین نشده باشد چه می شود؟
بر اساس ماده 1087 قانون مدنی اگر در نکاح دائم مهریه ذكر نشده . یا عدم مهر شرط شده باشد، عقد ازدواج درست است . و طرفین می توانند بعد از عقد در مورد مهر توافق نمایند. اما اگر پیش از توافق در مورد مهـریه، بین آن ها نزدیكی واقع شود. زوجه فقط می تواند مهر المثل مطالبه كند. اما در مورد نکاح موقت بر اساس ماده 1095 قانون مدنی عدم مهر در عقد موجب بطلان است.

اگر در عقد مهریه ذكر نشده باشد و زن و شوهر پیش از نزدیكی جدا شوند، آیا زن مستحق مهریه است؟
بر اساس ماده 1993 قانون مدنی هرگاه در هنگام ایجاد عقد، مهریه ذكر نشده باشد.  و زن و شوهر پیش از نزدیكی از یكدیگر جدا شوند، زن مستحق مهریه خواهد بود. ولی در این حالت مهر المثل به مهر المتعه مبدل خواهد شد.

درصورتیکه مهریه معین شده باشد (مهر المسمی) و زن و شوهر پیش از نزدیكی از هم جدا شوند زن مستحق چه مقدار از مهریه خواهد بود؟
در این صورت زوجه فقط می تواند نیمی از مهر المسمی را مطالبه كند.

تعدیل مهریه چیست؟
در قانون قدیم مهریه قابل تعدیل نبود ولی در حال حاضر به نرخ روز ارزیابی می شود.

آیا زنان ایرانی كه در خارج از كشور وبر طبق مقررات كشور محل سكونتشان از شوهر ایرانی خود جدا می شوند می توانند در ایران مهریه مطالبه كنند؟
آری می توانند، در صورتی كه آن را به وجه ملزمی بذل نكرده باشند.

آیا زن می تواند توقیف اموال موجود شوهر خود در خارج از كشور را بابت مهریه از دادگاه ایران بخواهد؟
پاسخ از نظر حقوقی مثبت است اما اجرای آن به مقررات كشور خارجی، رابطه متقابل و تصمیم دادگاه خارجی منوط است.

آیا زوجه می تواند در مقام مطالبه مهریه درخواست ممنوعیت خروج شوهرش را از ایران بنماید؟

آری مـی تواند درخواست ممنوعیـــت خروج شوهر خود را از مرجعی كه مهــریه را مطالبــه كرده است، بنماید.

این مطلب مرتبط است : مهریه

مهریه یا صداق شامل چه چیزهایی می تواند باشد؟

تفکر بیش تر مردم این است که صداق تنها می تواند سکه باشد . اما اینطور نیست بلکه از لحاظ قانونی هر چیزی که مالی باشد . و بتوان ان را در اختیار گرفت ،می توان به عنوان مهریه در نظر گرفت.

البته شاید بتوان گفت بهترین صداق برای زوجی که در شرف ازدواج هستند . این است که داماد به خرید یک اپارتمان به نام همسر اینده خود تعهد کند .می توان گفت این تعهد به نفع هر دوطرف است.  زیرا هم مرد می داند که قرار نیست در همان لحظه چیزی را بدهد.  از ان طرف زن هم مطمئن می شود که شوهرش اگر خانه بخرد به نام او انتقال خواهد داد.

البته توصیه اکثر مشاوران حقوقی این است که به جای صداق تمرکز خود را روی شروط ضمن عقد مانند حق نصف کردن اموال،حق اشتغال،حق سکونت و …باشید. در این صورت صداق شما 14سکه نیز باشد این شروط اطمینانی را برای زندگی اینده به شما خواهد داد.

البته مهریه هرچه که باشد ،باید در دنیای واقعی موجود باشد برای مثال وقتی سخنی از خانه ای که قرار است بعدا خریده شود.  و یا نصف اموالی که در اینده بتوان ان را به دست اورد شاید بتواند در سند ازدواج ذکر شود . اما در دفاتر ثبت به عنوان مهریه ثبت نخواهد شد.

به این دلیل که وقتی سخن از ملکی به عنوان مهریه به میان می اید باید تمامی مشخصات ملک و املاک به طور صریح و با ذکر جزئیات بیان شود .و از ان جا که سند ازدواج سندی رسمی است ،زمانی که ان ملک یا ملاک در سند ازدواج ثبت شود دیگر جز اموال زوجه محسوب خواهد شد.

جهت مشاوره مستقیم با وکیل دادگستری متخصص در امور چک اینجا کلیک نمایید

روش های دریافت صداق یا مهریه

برای دریافت مهریه می توان از دو روش اقدام کرد:

1-به دفاتر خدامات قضایی مراجعه می کنیم و پس از پرداخت هزینه دادرسی ،درخواست شما ثبت خواهد شد.سپس درخواست شما به دادگاه خانواده ارجاع می شود . وبا تعیین وقت و صدور رای و اجرای ان ،صداق وصول خواهد شد.

2-زوجه باید به دفاتر ثبت کننده ازدواج رفته و سند ازدواج خود را به ان جا ارائه کند.دفتر ثبت،اجرائیه ای صادر می کند و سپس زوجه را به اداره ثبت محل راهنمایی می کند.در این جا زوجه باید مبلغ نیم عشردولتی را برای اجرای صداق پرداخت کند.

منظور از نیم عشر دولتی یک بیستم مبلغ اجراییه، یعنی آن میزان مهریه که پرداخت آن از سوی زوجه درخواست شده است.بعد از پرداخت این هزینه باید مالی از شوهر به دادگاه اعلام شود . تا بتوانند ان را برای پرداخت ان توقیف کنند. البته اگر مالی از زوج یافت نشود می توان از راه مراجع ثبتی زوج را ممنوع الخروج کرد.

با هریک از دوروش بالا اگر زوجه صداق خود را درخواست کند. زوج موظف است صداق او را بپردازد.حال اگر زوج ناتوانی خود را در پرداخت مهریه به دادگاه ثابت کند . دادگاه پرداخت مهریه را برای او به صورت قسطی خواهد کرد.