ممنوع الخروجی مهریه

زن می تواند در اجرای فرایند مهریه، شوهر خود را ممنوع الخروج کند. شوهر نیز می تواند با مراجعه به اداره گذرنامه نسبت به عدول از اجازه خروج همسرش اقدام نماید.

ممنوع الخروجی یکی از اقداماتی است که زوجین در زمان اختلاف برای اِعمال فشار بیشتر بر یکدیگر از آن استفاده می نمایند . بدین ترتیب که زوجه با صدور اجرائیه مهریه از گزینه ممنوع الخروجی نیز بغیر از توقیف اموال شوهر علیه وی استفاده می نماید و شوهر نیز با مراجعه به اداره گذرنامه اگر اجازه ای برای خروج همسرش از کشور صادر نموده ، از اجازه و اذن مذکور عدول یا رجوع می نماید و بدین ترتیب زوجه امکان خروج از کشور را نخواهد داشت . در این رابطه و برای سفرهای ضروری زوجین ( زن یا شوهر ) مانند سفرهای زیارتی و یا پزشکی قانون راهکارهایی پیش بینی نموده است و در مورد مرد بغیر از موارد پیش گفته راههایی برای رفع ممنوع الخروجی پیش بینی شده است که ذیلا به بررسی آنها خواهیم پرداخت .

ممنوع الخروجی شوهر در اداره ثبت:

می دانیم که زوجه برای مطالبه مهریه باید ابتدا از طریق اجرای ثبت اقدام نماید. اداره ثبتی که صالح به رسیدگی در این مورد باشد ،  اداره ثبت محل وقوع عقد نکاح است. در واقع زوجه باید به همان دفترخانه ای که سند ازدواج را تنظیم نموده است مراجعه نموده و سند اجرائیه را تقاضا نماید . دفتر ازدواج مذکور اجرائیه را صادر و به اداره اجرای ثبت محل ارسال می نماید . در زمان صدور اجرائیه یا پس از آن زوجه می تواند تقاضای ممنوع الخروجی شوهر را نیز مطرح کند و اداره ثبت بر اساس ماده 201 آئین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا دستور ممنوع الخروجیِ بدهکارِ سندِ مهریه (شوهر ) را به پایانه های کشور ارسال می نماید .

ماده 201 آئین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا:

در مواردی که متعهد در اجرای ماده ۱۷ قانون گذرنامه مصوب سال ۱۳۵۱ ممنوع الخروج گردیده باشد چنانچه شخص ممنوع الخروج بنا به ضرورت بخواهد برای یک نوبت حداکثر به مدت ۶ ماه از کشور خارج شود خود یا اشخاص ثالث می‌ بایست ملکی را جهت تضمین مراجعت مدیون به کشور معرفی و در صورتیکه ملک در رهن و یا بازداشت نباشد، پس از ارزیابی توسط کارشناس رسمی و قطعیت آن صورتمجلسی با حضور رئیس ثبت، رئیس و یا مسئول اجرا تنظیم و مراتب جهت بازداشت ملک و انعکاس در سوابق ثبتی به اداره ثبت مربوطه اعلام می‌ گردد و بدیهی است در صورت مراجعت متعهد و معرفی خود ظرف مهلت مقرر از ملک مذکور رفع توقیف شده و ممنوع الخروجی برقرار می‌ شود در غیر اینصورت بدون رعایت مستثنیات دین طلب بستانکار و حقوق اجرایی با فروش ملک مذکور از طریق مزایده استیفاء خواهد شد.

اولین پیشنهاد ما به شما مراجعه به وکیل دادگستری متخصص دعاوی خانواده می باشد. داوود اسیوند وکیل پایه یک دادگستری و متخصص در زمینه دعاوی ارث می تواند در این موارد همراه و مشاور شما باشد.

همانطور که از متن ماده مشخص است در این رابطه برای خروج از کشور به مدت یک فاصله شش ماهه تدابیری اندیشیده شده است . بر این اساس اگر شخصی بخواهد به مدت شش ماه از کشور خارج شود می تواند توسط خود یا شخص دیگری یک ملک به اداره ثبت معرفی نماید تا پس از ارزیابی و تعیین قیمت آن توسط کارشناس به نفع اداره ثبت توقیف می گردد . بدین وسیله اجازه خروج از کشور تا 6 ماه برای بدهکار مهریه صادر می گردد . اگر بدهکار قبل از اتمام مدت 6 ماهه به کشور مراجعه نماید از ملک مذکور رفع توقیف می گردد و بدهکار مجددا ممنوع الخروج می گردد ، اما اگر بدهکار به کشور باز نگردد ملک مورد توقیف به مزایده گذاشته و به فروش می رسد . اما این تنها ماده قانونی نیست که در رابطه با نحوه خروج از کشور سخن به میان آورده  و مواد قانونی دیگری نیز اخیرا برای این منظور در قوانین مختلف بیان شده است .

وکیل مهریه – رفع ممنوع الخروجی شوهر:

بر اساس تبصره 3 ماده بند ب ماده 113 قانون ششم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور زوج می تواند نسبت به اجرائیه مهریه که از طریق اداره ثبت صادر و پیگیری می شود ، تقاضای اعسار نماید و به این تقاضا بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی سال 1394 رسیدگی می گردد .

تبصره 3 :  چنانچه متعهد سند مدعی اعسار باشد، می‌تواند با رعایت قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی دادخواست اعسار خود را به مرجع قضائی صالح تقدیم کند و در صورت صدور حکم اعسار، متعهد سند از شمول قسمت اخیر تبصره(۲) معاف خواهد بود.

اعسار از پرداخت مهریه:

اعسار از پرداخت مهریه به معنی اعلام بدهکار مهریه یعنی زوج به دادگاه  مبنی بر اینکه وی توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد و بنابراین لازم است دادگاه پرداخت آن را تقسیط نماید . این تقاضا توسط زوج و در قالب دادخواست اعسار از مهریه و به طرفیت زوجه به دادگاه ارائه می گردد . دادگاه طی این فرایند با عنایت به وضعیت مالی شوهر و شغل وی پرداخت مهریه را به صورت اقساطی تعیین نموده و حکم به اعسار زوج صادر می کند.

از طرفی لازم به ذکر است که قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب سال 1394 در ماده 23 خود عنوان می دارد :

مرجع اجرا کننده رای باید به تقاضای محکوم‌ٌله قرار ممنوع‌الخروج بودن محکوم‌علیه را صادر کند. این قرار تا زمان اجرای رای یا ثبوت اعسار محکوم‌علیه یا جلب رضایت محکومٌ‌له یا سپردن تامین مناسب یا تحقق کفالت مطابق قانون مدنی به قوت خود باقی است.
تبصره – درخصوص سفر واجب که وجوب آن از قبل ثابت شده باشد و سفرهای درمانی ضروری، دادگاه موقتاً به محکوم‌علیه اجازه خروج از کشور را می‌دهد.

بر اساس این ماده قانونی ممنوع الخروجی زوج باید با حصول که یکی از شرایط ذیل برطرف گردد .

  • اجرای رای
  • ثبوت اعسار
  • جلب رضایت محکوم له

در مورد بند 1 ( اجرای رای )  که در این مبحث یعنی پرداختن کل مهریه که بدیهی است با وصول آن دیگر موضوعی برای ممنوع الخروجی باقی نمی ماند و باید بلافاصله نسبت به رفغ ممنوع الخروجی از طرف دادگاه اقدام شود . در مورد بند 3 و جلب رضایت محکوم له نیز که به این معنی است که زوجه نسبت به مطالبه مهریه رضایت دهد و از شکایت خود صرف نظر نماید . اما موضوع بحث ما مورد شماره 2  یعنی ثبوت اعسار است . در این قسمت قانونگذار اثبات اعسار بدهکار را از موارد رفع ممنوع الخروجی دانسته است . باید به این نکته توجه داشت که اثبات اعسار محکوم علیه یا بدهکار که در اینجا بدهکار همان  زوج محسوب می شود با قطعی شدن رای اعسار واقع می گردد . یعنی با صدور رای دادگاه بدوی و در صورت عدم تجدید نظر خواهی پس از 22 روز و یا پس از صدور رای دادگاه تجدید نظر . در این وضعیت اعسار شوهر ثابت شده و ممنوع الخروجی باید رفع گردد .

قبل از تصمیم گیری در هر زمینه ای، گرفتن مشاوره از افراد متخصص، لازمه کار میباشد. برای گرفتن مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری، اینجا را کلیک کنید.

 

از آنجا که در قانون ششم توسعه تقاضای اعسار شوهر نسبت به اجرائیه اداره ثبت بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی تجویز شده است ، به نظر می رسد بتوان رفع ممنوع الخروجی را نیز بر اساس ماده 23 همین قانون از اداره ثبت تقاضا نمود. البته این تقاضا همانطور که اعلام شد باید پس از اثبات اعسار و قطعی شدن رای انجام پذیرد .

عملا در ادارات اجرای ثبت این رویه به صورت سلیقه ای اِعمال می شود ، در واقع ادارات ثبت در صورتی که رای اعسار صادر شده در دادگاه به صورت پیش قسط سکه و اقساط نزدیک بهم باشد ، مثلا هر سه ماه یک سکه ، نسبت به رفع ممنوع الخروجی در صورت تایید پرداخت پیش قسط و اقساط  مهریه اقدام می نمایند . اما متاسفانه دیده می شود که در مورد اقساط بلند مدت اقدام قابل توجهی نمی نمایند و ممنوع الخروجی را رفع نمی کنند. این اقدام البته به لحاظ قانونی قابل قبول نیست و بایستی یک رویه واحد نسبت به همه اتخاذ شود . به هر روی فعلا با توجه به عدم امکان طرح دعوای ابطال عملیات اجرائی اداره ثبت چاره ای جز تمکین به این اقدامات غیر قانونی اداره ثبت وجود ندارد .

البنه نظریات ضد و نقیض و متهافت دادگاهها و مراجع قضایی نیز بر این سردرگمی افزوده است ، برای مثال در سوالی که یکی از دادگاهها از اداره کل حقوقی قوه قضائیه در مورد ممنوع الخروجی زوج پرسیده است ، پاسخی که داده شده است علیرغم اینکه در استدلال اولیه به نظر می رسد نظر بر رفع ممنوع الخروجی داشته اند اما در نهایت امکان رفع ممنوع الخروجی را در صورت تقسیط مهریه ، ممکن ندانسته اند که البته به نظر بنده حقیر نظر درستی نمی باشد .

نظریه شماره ۷/۹۸/۱۶۳۲ مورخ ۲۹/۲/۱۳۹۹

سوال: چنانچه شخصی بابت مهریه همسر خود در واحد اجرائیات اداره ثبت اسناد و املاک ممنوع ‌الخروج شده باشد، آیا با صدور حکم اعسار، تقسیط مهریه و اجرای آن از ممنوع ‌الخروجی وی رفع اثر می‌ شود؟

جواببا توجه به اینکه تبصره ۳ بند «ب» ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵، رسیدگی به اعسار متعهد سند لازم ‌الاجرا را با رعایت قانون نحوه اجرای محکومیت‌ های مالی مصوب ۱۳۹۴ تجویز کرده است و با عنایت به فلسفه وضع ماده ۲۳ قانون اخیر‌الذکر و عبارات به کار رفته در آن، به نظر می رسد مقصود از عبارت «ثبوت اعسار محکوم علیه» مذکور در این ماده، ثبوت اعسار مطلق است و منصرف از تقسیط محکوم به (مهریه) است؛ به ‌ویژه آنکه لغو قرار ممنوع‌ الخروجی محکوم علیه با سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت در ماده مزبور پیش بینی شده و در موارد تقسیط محکوم به نیز قابل اعمال است؛ بنابراین در فرض سؤال صدور حکم تقسیط مهریه موجب لغو قرار ممنوع ‌الخروجی نمی شود؛ بلکه لغو قرار مذکور با سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت امکان پذیر است.

داوود اسیوند، وکیل پایه یک دادگستری، متخصص در پرونده های طلاق، خانواده، مهریه، دیه، ارث و چک، آماده خدمات رسانی به شما عزیزان میباشد.

در صورت نیاز به مشاوره می توانید از طریق راههای ذیل با وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.

   تلفن                        موبایل 

02144270612         09129215258

5/5 (1 نظر)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.