اصل صحت قرارداد:

هر معامله ای که بین طرفین منعقد می شود اصل بر صحت آن است مگر آنکه فساد آن ثابت شود. بنابراین اصل صحت قرارداد به این مسئله می پردازد که در مواقع شک کدام معامله صحیح و کدام باطل است.

در مواردی ممکن است طرفین دعوی در دادگاه و نزد دادرس حاضر شوند و یک طرف ادعا کند که اساسا معامله ای منعقد ننموده است و صرفا در مرحله مذاکرات ابتدایی بوده اند یا آنچه امضا شده است پیش فاکتور بوده و معامله نهایی واقع نشده است و اساسا قرار بوده است که پس از بررسی های اولیه و مذاکرات بعدی نتیجه موافقت یا عدم موافقت با انعقاد قرارداد به اطلاع فروشنده برسد،  لکن فروشنده این مذاکرات را وقوع معامله در نظر گرفته و اکنون مدعی مطالبه ثمن معامله شده است.

یا مثلا شخصی مدعی شود که در زمان انعقاد قرارداد به جنون ادواری مبتلا بوده است و امضا ذیل قرارداد را در زمان بیماری انجام داده است. در غالب این موارد طرفین هیچ کدام دلایل قاطعی ندارند، نه طرفی که ادعا می کند معامله واقع نشده است و نه طرفی که مدعی وقوع معامله است . هیچ کدام برای اثبات گفته هایشان اصولا دلایل قانع کننده ای ندارند. بنابراین این شک در دل دادرس باقی می ماند که آیا معامله را باطل اعلام کند و طرفی که مدعی عدم وقوع است را از آثار قرارداد برهاند و یا به ظن ناشی از قرائن پناه ببرد و سیره خردمندان را معیار داوری قرار دهد؟

اصولا دو طرف قرارداد بر پایه صداقت و اعتماد با یکدیگر به معامله می پردازند و هیچ کدام در پی کسب دلایل و جمع آوری مستندات نیستند. در واقع حسن نیت و سرعت در انجام امور تجاری می طلبد که معاملات بیشتر بر اساس توافق شفاهی صورت گیرد و آنچه نوشته می شود پاره ای از تهعدات مهم باشد.

بنابراین ممکن است گاهی یک طرف از این ابهام سوء استفاده نموده موضوع را به شکل  دیگری وانمود نماید. در واقع پرده اعتمادی که اینگونه بر معاملات تجاری سایه می افکند موقع مناسبی را برای منکر و مظنون به وجود می آورد. به همبن دلایل حقوق تزلزل اعتماد عمومی را نمی پذیرد و در ماده 223 قانون مدنی مقرر می دارد “هر معامله که واقع می شود محمول بر صحت است مگر اینکه فساد آن معلوم شود.”

در واقع این یک فرض قانونی است برای حفظ مصالح اجتماعی که چنین فرض می کند که هر معامله واقع شده درست و نافذ است، پس دو طرف باید به آن پایبند باشند، مگر آنکه یک طرف بتواند فساد آن را اثبات نماید.

 

اولین پیشنهاد ما به شما مراجعه به وکیل دادگستری متخصص دعاوی حقوقی می باشد. داوود اسیوند وکیل پایه یک دادگستری و متخصص در زمینه دعاوی ارث می تواند در این موارد همراه و مشاور شما باشد.

 

ماهیت اصل صحت:

اصل صحت قرارداد در واقع یک فرض قانونی است یعنی تا زمانی که دلیلی مخالف آن وجود نداشته باشد باید از اصل پیروی کرد اما چنانچه دلیل یا دلایل شرعی یا قانونی ارائه شد باید به بررسی دلایل پرداخت و در صورت احراز دلایل، اصل دیگر یارای مقابله با آن را ندارد و باید کنار گمارده شود. در واقع به کار بردن اصل زمانی کارایی دارد که دلیلی وجود نداشته باشد. { الاصل دلیل حیث لا دلیل له }.

در مورد اماره نیز اوضاع تقریبا مشابه است و اماره زمانی قابلیت استناد دارد که دلیلی مخالف آن وجود نداشته باشد. هر چند اماره در مقام کشف واقیعت در پایین ترین درجه اعتبار قرار داده شده است لکن به هر حال راه کشف حقیقت را هموار می کند و بنابراین در مقابل اصل که فقط زمانی کاربرد دارد که هیچ دلیلی وجود نداشته باشد، اماره بر اصل اولویت دارد.

حکمی که از طریق اصل به دست می آید چون به دلیل فقدان دلیل صادر شده است ممکن است حکمی ظاهری و خلاف واقع باشد، لکن حکمی که از طریق اماره به دست می آید حکمی است واقعی چون به هر حال نشانه هایی از فعل واقع شده وجود دارد و هیچ دلیلی مخالف آن دیده یا ارائه نشده است.

اصل صحت در شبهه حکمی:

ممکن است گاهی شک در چگونگی حکم قانونگذار باشد. مثلا فرضی را در نظر بگیرید که طرفین قصد بیع صرف می نمایند لکن مبیع را در مجلس عقد تبادل نمی نمایند، همانگونه که مستحضرید در بیع صرف مبیع و ثمن باید در همان مجلس عقد مبادله شود. در این فرض آیا باید بپذیریم که عقد واقع شده باطل است و یا اصل را بر صحت گمارده و آن را صحیح قلمداد نمائیم. یا مثلا در عقودی مثل بیمه که در  قانون مدنی پیش بینی نشده است آیا وفای به عهد در این عقود الزام آور است یا خیر؟ در پاسخ باید اعلام نماییم که با وجود ماده 10 قانون مدنی و صراحت ماده 223 همه این عقود صحیح است و حتی اگر عقود معین محسوب نشوند، در صورتیکه مخالف صریح قانون نباشند، الزام آور و صحیح می باشند. در بیعی که طلا و نقره بایکدیگر معامله شوند ولی در مجلس عقد تبادل نشوند، درست است که نمی توان نام بیع صرف بر آن گمارد لکن به هر حال در سایه ماده 10 قانون مدنی عقدی است صحیح و الزام آور که باید به تعهدات آن پایبند بود.

 

 

اصل صحت در شبهه موضوعی:

زمانی که یک نفر مدعی فساد و بطلان یک عقد می شود، بی گمان باید او را مدعی به حساب آورد. مدعی کسی است که باید گفته خود را اثبات نماید و دلایل خود را اقامه نماید و طرف دیگر نیازی به ارائه دلیل ندارد مگر اینکه در پاسخ قصد ذایل نمودن دلایل مدعی را داشته باشد، آنهم دلایلی که قانونی و معقول باشند. بنابراین اگر کسی مدعی بطلان عقدی باشد و هیچ دلیلی نیاورد، طرف دیگر نیز لازم نیست سخنی بر زبان آورد و بر اساس اصل صحت قرارداد، دعوی مدعی بطلان، رد خواهد شد. چرا که هر عقد که واقع می شود محمول بر صحت است مگر آنکه فساد آن محرز شود.

لکن مسئله اینجاست که اشخاصی که دعوای بطلان عقد مطرح می نمایند، دلایلی نیز ارائه می کنند. مثلا اگر در دعوایی شخصی مدعی عدم صحت قرارداد گردد و ادعا نماید که در زمان امضا قرارداد به سن بلوغ نرسیده بوده و به اصطلاح اهلیت نداشته است، حکم مسئله چگونه است؟

 

قبل از تصمیم گیری در هر زمینه ای، گرفتن مشاوره از افراد متخصص، لازمه کار میباشد. برای گرفتن مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری، اینجا را کلیک کنید.


بدیهی است که اصل صحت قرارداد مربوط به زمانی است که عقد واقع شده باشد و زمانی که شخصی اهلیت امضا قرارداد را ندارد اساسا عقدی واقع نشده است که اصل صحت قرارداد آن را صحیح اعلام نماید. در واقع فرق است بین عقد غیرموجود و عقد باطل. مثالی ساده تر مسئله را روشن خواهد کرد. فرض کنید شخصی مدعی است قراردادی بین او و شخص الف واقع شده و به قراردادی استناد می کند که توسط وی امضا شده لکن الف آن را امضا ننموده است. در این حالت اساسا قراردادی واقع نشده است. در حقیقت قراردادی که صرفا امضای مدعی را دارد یک معامله یا قرارداد به معنای واقعی محسوب نمی شود. پس آنچه مسلم است اساسا قراردادی واقع نشده که بخواهیم بر اساس اصل صحت، فساد یا اصالت آن را مشخص سازیم.

نقش دادرس در اصل صحت قرارداد:

دادرس دادگاه علی الاصول به مواردی توجه می نماید که قانون به عنوان خط مشی تعیین کرده است. در حقیقت بر اساس قانون مدنی ماده 223 هر معامله که واقع شود اصل بر صحت آن است مگر آنکه فساد آن ثابت شود. بنابراین دادرس دادگاه فرضی را که قانون گذار تعیین کرده است دنبال می کند تا اشخاص را از سردرگمی برهاند. رکن اصلی هر عقد وقوع تراضی است و با این دیدگاه عقد تنها با جمع آمدن تمام شرایط صحت آن واقع می شود و عقد باطل با عقد غیرموجود تفاوتی ندارد. به بیان دیگر وقوع عقد عین صحت آن است. پس با تردید در هریک از ارکان صحت عقد، به وجود عقد باید شک نمود که با اصل صحت از بین می رود. پس ناچار باید آن را به معنی وقوع ظاهری دانست.

لکن تنها موردی که دادرس باید اصل صحت را فعلا به کناری گمارده و موضوع وجود عقد را بررسی نماید، شک در وجود تراضی است. شرایط دیگر در اطراف این تراضی در چرخشند. پس شک در وقوع تراضی بی گمان شک در وقوع عقد است که با اصل صحت قرارداد نمی توان آن را نادیده انگاشت.



نقش وکیل پایه یک دادگستری در اصل صحت قرارداد:

بررسی اینکه کدام اتفاق واقع شده است و برای طرح دعوی کدام موضوع باید مطرح گردد وظیفه وکیل پایه یک دادگستری است. چه بسیارند دعاوی که اشخاص مطرح می نمایند و علیرغم اینکه در ماهیت دعوی محق و ذی حقند لکن در نتیجه بی حق قلمداد شده به نتیجه مطلوب نمی رسند. چه آنکه طرح دعوی موضوعی است که هر کس می تواند انجام دهد لکن طرح درست و صحیح موضوع دعوی امری است پیچیده و نیاز به تخصص وکیل پایه یک دادگستری که از توان اشخاص عادی خارج است. اینکه ایراد دعوی بر تراضی طرفین است یا موضوع اختلافی است که پس از تراضی واقع شده و اینکه چه دلایل و مدارکی برای اینکه دادرس موکل را محق قلمداد کند، نیاز است، امری است که فقط وکیل قوی و باتجربه می تواند تشخیص و ارائه نماید. بنابر این هرگز از کمکی که وکیل پایه یک دادگستری متخصص در امور قراردادها می تواند به اخذ نتیجه مطلوب نماید، غافل نباشید.

حرف آخر:

اصل صحت قرارداد در حقوق مدنی برای خروج از گمراهی اصحاب دعوی و دادگاههاست تا اشخاص بدون دلیل کافی مدعی عدم وقوع عقد یا فساد آن نشوند و هر کس نتواند به سادگی از زیر بار تعهدات شانه خالی نماید. اگر در مورد قرارداد خود چه در مقام مدعی و چه در مقام خوانده دچار مشکل شدید، اگر حق و عدالت به جانب شما بود و نگران بودید که مبادا عدالت دستخوش فریب و نیرنگ طرف دیگر قرار گیرد با وکیل پایه یک دادگستری داوود اسیوند تماس بگیرید.


داوود اسیوند، وکیل پایه یک دادگستری، متخصص در پرونده های حقوقی، طلاق، خانواده، مهریه، دیه، ارث و چک، آماده خدمات رسانی به شما عزیزان میباشد.

در صورت نیاز به مشاوره می توانید از طریق راههای ذیل با وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.

   تلفن                        موبایل 

02144270612         09129215258

0/5 (0 نظر)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.