سرقت تعزیری و مجازات آن:

سرقت تعزیری یعنی سرقتی که مشمول شرایط سرقت حدی نباشد. به بیان دیگرهر سرقتی که حدی نباشد، تعزیری است.

در قانون ما سرقت تعزیری چندین زیرمجموعه دارد که هر کدام به فراخور شرایط وقوع سرقت، مجازاتهای مختلفی از سه ماه تا بیست سال حبس در پی خواهد داشت. اما سرقت حدی فقط یکی است و مجازات آن نیز مجازاتی است که در شرع معین شده و عبارت است از قطع چهار انگشت دست راست در مرتبه اول، قطع قسمتی از پای چپ در مرتبه دوم، حبس ابد در مرتبه سوم و اعدام در مرتبه چهارم.

سرقت تعزیری

برای تعیین مفهوم سرقت حدی در نوشته دیگری به صورت مشروح در همین سایت وجود دارد که برای اطلاعات بیشتر می توانید مطالعه فرمایید، اما در اینجا نیز برای روشن شدن مطلب، به صورت کوتاه و مختصر مجددا بدان می پردازیم.

سرقت حدی:

سرقت حدی 14 شرط دارد که اگر یک یا چند شرط آن ناموجود باشد، سرقت صورت گرفته تعزیری خواهد بود.

ماده 268 قانون مجازات اسلامی سرقت حدی را چنین تعریف می نماید:

سرقت در صورتی که دارای تمام شرایط زیر باشد موجب حد است:
الف- شیء مسروق شرعاً مالیت داشته باشد.
ب- مال مسروق در حرز باشد.
پ- سارق هتک حرز کند.
ت- سارق مال را از حرز خارج کند.
ث- هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد.
ج- سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.
چ- ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد.
ح- مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام و یا وقف بر جهات عامه نباشد.
خ- سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.
د- صاحب مال از سارق نزد مرجع قضائی شکایت کند.
ذ- صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.
ر- مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد.
ز- مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.
ژ- مال مسروق از اموال سرقت شده یا مغصوب نباشد.

اگرهمه شرایط فوق با هم در یک فعل مجرمانه سرقت جمع شود، آن سرقت، به عنوان سرقت حدی تعیین و مجازات آن همان است که فوقا به عرض رسید. مجازاتی سنگین و تحقیری که به شدت مورد اعتراض جوامع بشردوست و ارگانهای حقوق بشری است.

البته لازم به ذکر است باید این مطلب نیز به موارد فوق الذکر بیافزاییم که اگر سارقی در یک سرقت جامع موارد فوق را داشته باشد، لکن قبل از ثبوت جرم نزد قاضی توبه نماید، دیگر مجازات سرقت حدی در حق وی اجرا نمی شود.

با توجه به آنچه فوقا ذکر گردید، هر سرقتی که یکی یا بیشتر از یکی از شرایط سرقت حدی را نداشته باشد، سرقت تعزیری محسوب می شود. مثلا اگر همه شرایط ماده 268 جمع باشد، اما سارق قبل از اینکه رای دادگاه صادر شود از قربانی جرم رضایت اخذ نماید و رضایت نامه مذکور را در پرونده قرار دهد، دیگر مجازات قطع دست در مورد وی اجرا نمی شود.

اولین پیشنهاد ما به شما مراجعه به وکیل دادگستری متخصص دعاوی حقوقی و کیفری می باشد. داوود اسیوند وکیل پایه یک دادگستری و متخصص در زمینه دعاوی کیفری می تواند در این موارد همراه و مشاور شما باشد.

انواع سرقت تعزیری:

سرقتهای تعزیری بر چند نوع است. به بیان دیگر هر سرقتی که مشمول شرایط حد نباشد، در مجموع به عنوان سرقت تعزیری در نظر گرفته می شود و مجازات همه انواع آن نیز حبس و شلاق است، اما به هر حال با وجود شرایطی مجازات آنها با هم متفاوت است. مثلا در سرقت تعزیزی که همراه با آزار و اذیت قربانی باشد، قطعا مجازات حبس سنگین تری برای سارق در نظر گرفته می شود تا مثلا در سرقتی که سارق فقط کیف قربانی را بدون هیچ درگیری و بدون مجروح کردن وی می رباید.

سرقت تعزیری

سرقت تعزیزی مقرون به آزار:

ماده 651 قانون مجازات اسلامی ( کتاب تعزیرات) مقرر می دارد:

هر گاه سرقت جامع شرایط حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق‌محکوم می‌گردد:
۱ – سرقت در شب واقع شده باشد.
۲ – سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
۳ – یک یا چند نفر از آنها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند.
۴ – از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا اینکه عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده یا بر خلاف حقیقت خود ‌را مامور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا توابع آن است سرقت کرده باشند.
۵ – در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند.

بنابراین در این ماده قانونی به سرقتی اشاره شده که شامل شرایط سرقت حدی نیست، اما 5 شرط فوق را در یک عمل سرقت به همراه داشته باشد. یعنی مثلا دونفر سارق با اسلحه در شب از دیوار خانه ای بالا بروند و ضمن تهدید صاحبخانه وسایل وی را به سرقت ببرند.

قبل از تصمیم گیری در هر زمینه ای، گرفتن مشاوره از افراد متخصص، لازمه کار میباشد. برای گرفتن مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری، اینجا را کلیک کنید.

چنین سرقتی از 5 تا 20 سال می تواند حکم حبس به همراه داشته باشد. در ادامه همین ماده قانونی، قانونگذار اسلحه را نیز تعریف کرده است. در تبصره ماده آمده است:

تبصره [الحاقی ۱۳۸۷/۰۸/۲۲]- منظور از سلاح مذکور در این بند موارد ذیل می‌باشد:
۱- انواع اسلحه گرم از قبیل تفنگ و نارنجک.
۲- انواع اسلحه سرد از قبیل قمه، شمشیر، کارد، چاقو و پنجه بوکس.
۳- انواع اسلحه سرد جنگی مشتمل بر کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا مشابه آنها و سرنیزه های قابل نصب بر روی تفنگ.
۴- انواع اسلحه شکاری شامل تفنگهای ساچمه زنی، تفنگهای مخصوص بیهوش کردن جانداران و تفنگهای ویژه شکار حیوانات آبزی.

ملاحظه می شود که تقریبا هر وسیله ای را که سارقین به همراه داشته باشند جزو اسلحه محسوب کرده است. بنابراین، تکلیف دادگاه نسبت به بند 3 ماده که اعلام می دارد، یک یا چند نفر از سارقین مسلح باشند، با این تبصره روشن نموده است.

سرقت تعزیری

نکته:کلمه حرز که در بسیاری از مواد مربوط به سرقت استفاده شده است، به معنی محل نگهداری یا محل متعارف نگهداری یک کالا است. مثلا گاوصندوق محل عرفی نگهداری جواهرات است. بنابراین گاوصندوق برای جواهرات حرز محسوب می شود. پس سارقی که جواهرات را از گاوصندوق برباید، حرز را شکسته است. به همین شکل پارکینگ برای خودرو حرز محسوب می شود، به شرطی که پارکینگ اختصاصی باشد یا خانه برای اثاث البیت حرز محسوب می گردد، به شرطی که درب خانه قفل باشد.

سرقت تعزیری – سرقت در شب:

مثال دیگر برای اقسام سرقت تعزیری سرقت در شب است که ماده 654 بدان پرداخته است.

ماده 654 قانون مجازات اسلامی ( کتاب تعزیرات )

هر گاه سرقت در شب واقع شده باشد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یک نفر از آنان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد در صورتی که بر حامل اسلحه عنوان محارب صدق نکند جزای مرتکب یا مرتکبان حبس از پنج تا پانزده سال و شلاق تا (۷۴) ضربه می‌باشد.

همانگونه که ملاحظه می فرمایید این ماده قانونی نیز مانند ماده قانونی قبلی سخن از شب، مسلح بودن و دو نفر یا بیشتر بودن سارقین می نماید، با این تفاوت که در ماده قانونی 651 موضوع بالا رفتن از دیوار و شکستن حرز و تهدید و آزار دیگری هم در میان بود که در این ماده آن دو شرط وجود ندارد و فقط سرقتی مد نظر قانونگذار است که 1- در شب واقع شده باشد 2- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و 3- مسلح باشند. در این نوع سرقت مجازات حداقل همان پنج سال است اما مجازات حداکثر از بیست سال به 15 سال کم شده است که به لحاظ حقوقی، در مجموع این مجازات را که حداکثر آن کمتر شده است، خفیف تر می دانیم هر چند حداقل آنها یعنی 5 سال با هم مساوی است. به بیان دیگر اگر دو جرم باشند که مجازات یکی 5 تا 20 سال حبس باشد و مجازات دیگری 5 تا 15 سال حبس، به لحاظ حقوقی 5 تا 15 سال حبس مجازات خفیف تری محسوب می شود، چون اگر قاضی بخواهد به حداکثر مجازات رای بدهد، بیشتر از 15 سال نمی تواند حکم کند.

سرقت تعزیری، سرقت عادی:

در ماده 661 قانون مجازات اسلامی، قانونگذار گذر از چندین نوع سرقت تعزیری و تشریح کردن شرایط هریک و تعیین مجازاتهای آن، در نهایت اعلام می دارد، اگر سرقتی واقع شود و شرایط سرقت حدی را نداشته باشد ( سرقت تعزیری باشد ) و شرایط مواد قبل را هم نداشته باشد،  مثلا سرقت در شب واقع نشده باشد بلکه در روز باشد، یا سارق یا سارقین هیچ کدام مسلح نبوده باشند و …. در اینجا سرقت عادی رخ داده است و مجازات آن از سه ماه و یک روز تا سه سال حبس می باشد.

در سایر موارد که سرقت مقرون به شرایط مذکور در مواد فوق نباشد مجازات مرتکب، حبس از سه ماه و یک روز تا دو سال و تا (۷۴)‌ضربه شلاق خواهد بود.

همانگونه که مشاهده فرمودید، سرقت تعزیری اقسام گوناگون دارد و در مواد 561 تا 661 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات، اقسام آن مشخص شده است. هر کدام نیز به فراخور شرایط مجازات متفاوتی در پی دارد. پس برای هر موضوع سرقت باید شرایط به دقت بررسی شود و سپس حکم قضیه استخراج گردد. قضات نیز در دادگاهها به همین شکل اقدام می نمایند. یعنی ابتدا مشروح واقعه را از زبان شاکی و متهم می شنوند، تحقیقات را از طریق ضابطین دادگستری انجام می دهند و با توجه به نحوه وقوع سرقت یکی از مجازاتها را برگزیده و در اری بدان تصریح می کنند.

سرقت تعزیری

سخن آخر:

برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه شکایت از سرقت واقع شده یا دفاع در برابر اتهام سرقتی که به شما یا افراد خانواده شما زده شده است، می توانید با وکیل پایه یک دادگستری تماس حاصل نمایید و یا از طریق شماره تلفنهای موجود، وقت حضوری اخذ نمایید.

داوود اسیوند، وکیل پایه یک دادگستری، متخصص در پرونده های طلاق، خانواده، مهریه، دیه، املاک، ارث و چک، آماده خدمات رسانی به شما عزیزان میباشد.

در صورت نیاز به مشاوره می توانید از طریق راههای ذیل با وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.

   تلفن                        موبایل 

02144270612         09129215258

5/5 (1 نظر)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.