در رابطه با مستثنیات دین چگونه عمل نماییم:

طبق ماده 11 اصلاحیه آئن نامه اجرای مفاد اسناد لازم الاجرا ماده 61 آن آئین نامه و تبصره های آن به این شکل اصلاح گردیده است:

۶١ ـ مستثنیات دین بدهکار به شرح ذیل است.

الف ـ منزل مسکونی که عرفاً در شأن مدیون در حالت اعسار او باشد.

ب ـ اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری مدیون و افراد تحت تکفل وی لازم است.

ج ـ آذوقه موجود به قدر احتیاج مدیون و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می شود.

د ـ کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اھل علم و تحقیق متناسب با شأن آن

ھـ ـ وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.

وـ تلفن مورد نیاز مدیون

زـ مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.

همانگونه که مشاهده می فرمایید منزل مسکونی که زوج در اختیار دارد، اگر خیلی مجلل و بزرگ نباشد جزء مستثنیات دین محسوب می گردد. یعنی نمی توان از آن محل مهریه و به طور کلی دیون شخص را پرداخت نمود و از مزایده و فروش مصون است. البته این شرط در صورتی است که زوج فقط یک منزل مسکونی داشته باشد و اگر هر نوع ملک یا آپارتمان دیگری اعم از ویلا و باغچه و .. داشته باشد جزء مستثنیات دین محسوب نمی شود. ضمن اینکه محل کار یا کسب و پیشه غالبا به عنوان مستثنیات دین محسوب نمی شود.

یک خط تلفن مدیون قابل توقیف نیست، مگر آنکه تلفن مذکور از جمله شماره های خاص و رند باشد که قیمت آن خیلی زیاد باشد، مثلا در تهران شماره های وجود دارد که گاهی تا 2 الی 3 میلیارد تومان هم خرید و فروش می شوند. بنابراین یک خط تلفن زوج در صورتی که از شماره های معمولی باشد قابل توقیف نمی باشد، هر چند در عمل گاهی توقیف می شود ولی با اعتراض زوج از توقیف خارج می گردد.

اقدامات پس از صدور اجرائیه:

پس از صدور اجرائیه و ارسال آن به اداره ثبت اسناد محل، متقاضی با در دست داشتن رسید برگ اجرائیه می تواند به اداره ثبت محل مراجعه نموده و تقاضای ثبت پرونده نماید. البته اداره ثبت به صورت سیستماتیک پرونده هایی که از طرف دفاتر ازدواج برای ایشان ارسال می شود را بر اساس نوبت ثبت می نماید، لکن شاید در بعضی ادارات شهرهای مختلف، خصوصا شهرهای کوچک،  مراجعه و اعلام موضوع موجب تسریع در فرایند اجرا گردد. با ثبت اجرائیه در اداره اجرای ثبت یک شماره پرونده و یک شماره بایگانی به متقاضی داده می شود که با در دست داشتن آن می تواند از فرایند اجرا مطلع شده و اقدامات لازم را انجام دهد.

به هر روی از زمان شروع فرایند اجرا که با صدور اجرائیه آغاز می شود تا زمانی که اموال توقیف شده به مزایده گذارده شده و به فروش برسد، یک پروسه چندین ماهه و حتی چند ساله باید سپری شود که مستلزم اقدامات بسیاری است.آنچه ما در این نوشته توضیح دادیم صرفا مرحله اول و قسمت صدور اجرائیه مهریه بود. بنابراین بهتر است برای انجام چنین اقداماتی با توجه به پیچیده بودن مراحل، انجام آن را به وکیل پایه یک دادگستری سپرده تا بر اساس علم و تجریه وکیل این زمان طولانی به حداقل رسیده و از وقوع اشتباهات و دوباره کاری ها پرهیز گردد. ضمن اینکه در فرایند اجرا ممکن است زوج به توقیف اموال معترض باشد که باید پاسخ مناسب و قانونی در قبال اعتراضات زوج ارائه شود. به هر روی پیشنهاد ما مراجعه به وکیل پایه یک دادگستری متخصص در دعوی مهریه و طلاق است.