در صورتی که شوهر نفقه زن خود را پرداخت نکند ، زن چگونه می تواند شوهر را مجبور به پرداخت نماید ؟

مطالبه نفقه در حقوق ایران از طریق دادگاههای حقوقی و یا شورای حل اختلاف صورت می گیرد ؛

اگر شوهر مخارج زندگی زن را پرداخت نکند ، زن می تواند در دادگاه یا شورای حل اختلاف برای مطالبه نفقه اقدام کند ، بدین شرح که اگر مبلغی که بابت نفقه مطالبه می کند ، زیر بیست میلیون باشد ، باید به شورای حل اختلاف محل زندگی خود مراجعه کند ، و اگر قصد مطالبه مبلغ بیش از بیست میلیون تومان دارد ، باید به دادگاه قضائی خانواده یا حقوقی بخش ، در محل زندگی خود مراجعه نماید ، انتخاب مبالغ پیش گفته ، کاملا اختیاری است ، و زن می تواند هر مبلغی که دلش می خواهد ، در دادخواست قید کند ، تفاوت مبلغ بالای بیست میلیون و زیر بیست میلیون در این است که اگر مبلغ زیر بیست میلیون انتخاب شود و پرونده در صلاحیت شورا حل اختلاف قرار گیرد ، هزینه دادرسی در شورای حل اختلاف حدود هشتاد هزار تومان خواهد شد و اگر مبلغ مورد مطالبه بالای بیست میلیون انتخاب شود ، هزینه دادرسی در دادگاه خانواده حدود ششصد هزار تومان خواهد بود ، پس همانطور که گفتیم نوشتن مبلغ کاملا اختیاری است اما اولا در هزینه دادرسی که باید توسط خواهان پرداحت شود ، تفاوت زیادی دارد . ثانیا اینکه اگر موضوع در دادگاه مطرح شود ، رأی صادر شده اگر به ضرر خواهان باشد ، می تواند در دادگاه تجدید نظر استان تجدید نظرخواهی نماید که توسط دو یا سه نفر از قضات باتجربه مورد رسیدگی قرار می گیرد ، اما در مورد پرونده ای که در شورای حل اختلاف مطرح شود ، مرجع تجدید نظرخواهی ، دادگاه عمومی حقوقی خواهد بود که توسط یک قاضی مورد بررسی قرار می گیرد .

البته باید مستحضر باشید ، نوشتن مبلغ بالا در خواسته ، لزوما به آن معنا نیست که دادگاه معادل خواسته رای صادر کند ، بلکه دادگاه پس از بررسی و مطابق واقیعت و اسناد و مدارک ابرازی خواهان اقدام به صدور حکم می کند ، مثلا ممکن است خواهان به امید اینکه مبلغ زیادتری دریافت کند ، تن به پرداخت مبلغ بالای هزینه دادرسی در دادگاه دهد ، اما دادگاه پس از بررسی و ارجاع امر به کارشناس فقط به مبلغ دومیلیون تومان رای صادر نماید ، لذا علیرغم اینکه نوشتن مبلغ مورد مطالبه توسط خواهان اختیاری است اما باید اسناد و مدارک معادل خواسته هم ارائه شود ، والا فقط باعث اتلاف مبالغ هزینه دادرسی خواهد شد ضمن اینکه خوانده دعوی هم حق اعتراض به مبلغ خواسته را دارد ، مطابق بند 4 ماده 62 قانون آئین دادرسی مدنی  

– در دعاوی راجع به اموال، بهای خواسته مبلغی است که خواهان دردادخواست معین کرده و خوانده تا اولین جلسه دادرسی به‌آن ایراد و یا‌اعتراض نکرده مگر اینکه قانون ترتیب دیگری معین کرده باشد.

نکته ای که حائز اهمیت است اینکه ، اگر زوجین در منزل مشترک زندگی می کنند ، این امر برای دادگاه نشان از این دارد که شوهر نفقه زن را که اعم است از خوراک ، پوشاک ، مسکن و غیره پرداخت می نماید ، و زن برای اثبات عدم پرداخت نفقه از طرف شوهرش ، نیاز به ارائه دلیل دارد ، ولی اگر زن جدا از همسر زندگی می کند ، مرد باید برای اثبات پرداخت نفقه دلایل خود را اعلام نماید .

شکایت کیفری نفقه :

زن می تواند به دلیل عدم دریافت نفقه از شوهر خود در دادسرا شکایت نماید . این شکایت که موضوع ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 است ، مقرر می دارد ؛

ماده۵۳ ـ هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از
 تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود.
 تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان
 تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.

مطابق با ماده 19 قانون مجازات اسلامی ، حبس تعزیری درجه 6 بین 3 تا 6 ماه است .

در مورد شکایت کیفری نفقه مطلع باشید که ، درست است که مجازات سختی در انتظار زوج در صورت احراز شرایط وجود دارد ، و دادسرا و دادگاه جرم اعلامی را پیگیری می کنند و در این راه سخت گیری زیادی هم توسط ایشان بعمل خواهد آمد ، لکن رای به پرداخت نفقه نخواهند داد و نباید از دادگاه انتظار داشت که زوج را به پرداخت نفقه محکوم کنند ، در واقع دادگاه کیفری متهم را به مجازات و کیفر عمل ناپسندی که انجام داده می رساند (در واقع کیفر عملی که باید انجام میداده ولی انجام نداده – ترک فعل) ولی به دلیل تفاوت صلاحیت این دادگاهها با دادگاه های حقوقی ، به پرداخت مبلغ رای صادر نمی نمایند . لکن به هر حال زوج وقتی خود را بین پرداخت نفقه یا رفتن به زندان سرگردان ببیند ، به احتمال زیاد ، نفقه را پرداخت خواند نمود. نکته دیگر در مورد شکایت کیفری نفقه اینکه ، شکایت کیفری مربوط به نفقه حال است و دادخواست حقوقی مربوط به نفقه گذشته ، یعنی اینکه اگر زن قصد مطالبه نفقه یکسال گذشته را دارد ، باید در دادگاه قضائی خانواده یا شورای حل اختلاف چنان که در بالا گذشت دادخواست مطالبه ارائه نماید و مثلا اگر شوهر نفقه دوسال را نپرداخته ولی اکنون در حال پداخت نفقه است ، مجرم محسوب نمی گردد ، ولی اگر همچنان نفقه پرداخت نمی نماید ، می توان از وی در دادسرا هم شکایت کرد.

در قانون مجازات ما جرم ترک نفقه  از جمله جرائم مستمر به شمار می رود یعنی از آنگونه جرائمی است که در صورت عدم پرداخت، به دفعات قابل شکایت کیفری می باشد مثلاً اگر نفقه مرداد ماه پس از شکایت کیفری از شوهر اخذ گردید ولی او از پرداخت نفقه ماه بعد خودداری کرد، زن می تواند مجدداً شکایت ترک انفاق نماید. به همین لحاظ بزه «ترک انفاق» جرم مستمر محسوب می گردد و باگذشت شاکی، پرونده بسته می شود.

برای اخــــذ مــــشــــــاوره رایگـــــــان در مـــــــورد نفقـــــــــه با شـــــــماره تلفن 021 – 44270612 و یا ایمیل D.Ossivand@gamail.com تمـــــــاس بگـــــــــیرید.