بیشتر شهروندان می پندارند چنانچه شخصی اقدام به صدور چک کند و شخص دیگری پشت (ظهر) آن چک را به عنوان ضامن امضا کند،، دیگر هر زمان که دل شان خواست می توانند به هر یک از دو شخص (صادرکننده و ظهرنویس چک) مراجعه کنند و علیه هر یک از آنان در دادگاه حقوقی اقامه دعوی کنند. آیا براستی چنین پنداری حقیقت دارد یا اینکه برای طرح دعوی در دادگاه حقوقی علیه ضامن ظهرنویس محدودیت زمانی وجود دارد؟

ظهرنویسی در چک با یک امضا محقق می‌شود؛ به این معنا که باید پشت چک را شخصی امضا کند تا ظهرنویسی تحقق پیدا کند و برای این اقدام، اثر انگشت کفایت نمی‌کند.

جهت مشاوره مستقیم با وکیل دادگستری متخصص در امور چک اینجا کلیک نمایید

یکی از مواردی که باید در بدو امر به آن اشاره کرد این است که اگرچه برخی از نویسندگان حقوقی معتقدند ضامن چک به همراه صادرکننده مسوولیت تضامنی ندارد؛ منتها تقریبا قریب به اتفاق استادان حقوق تجارت نظر مخالفی دارند. به این ترتیب که ضامن چک، به همراه سایر متعهدان چک، مسوولیت تضامنی دارد. رویه قضایی نیز در محاکم همین نظر را در عمل اجرا می‌کند؛ بنابراین فردی که چک شخص دیگر اعم از حقیقی یا حقوقی را به عنوان ضامن امضا می‌کند باید کاملا واقف به این موضوع باشد که ممکن است دارنده چک صرفا علیه او تا سقف ریالی مبلغ چک اقامه دعوی کند.همین مساله یکی از امتیازات دیگر سند تجاری چک است. قانون‌گذار تلاش داشته تا جایی که مقدور است اعتبار آن را بالا ببرد. بنابراین صادرکننده چک، ظهرنویسان و کسانی که چک را منتقل می‌کنند و نیز ضامنان چک، همگی در مقابل دارنده چک، مسوولیت تضامنی دارند.البته نکته مهمی در این میان وجود دارد. برابر ماده ۲۴۹ قانون تجارت، ضامنی که ضمانت برات‌دهنده (یا در فرض ما صادرکننده چک) یا ظهرنویسان و افرادی که چک را به دیگری منتقل می‌کنند، فقط با کسی مسوولیت تضامنی دارد که از او ضمانت کرده است. علت نیز مشخص است. ضمانت یک امر تبعی است بنابراین ضامن هم صرفا به تبع همان فردی که مسوول است، مسوولیت خواهد داشت.

این مطلب مرتبط است : جعل امضا چک

ماده قانونی ۳۱۵ قانون تجارت برای اقامه دعوی علیه ظهرنویس چک، از تاریخ صدور آن، ۱۵ روز مهلت برای مطالبه وجه چک تعیین کرده است. «ماده ۳۱۵: اگر چک در همان مکانی که صادر شده است باید تادیه شود، دارنده چک باید در ظرف پانزده روز از تاریخ صدور، وجه آن را مطالبه کند و اگر از یک نقطه به نقطه دیگر ایران صادر شده است باید در ظرف چهل و پنج روز از تاریخ صدور چک، مطالبه شود. اگر دارنده چک در ظرف مواعد مذکور در این ماده، پرداخت وجه آن را مطالبه نکند، دیگر دعوی او بر علیه ظهرنویس مسموع نخواهد بود و…»ملاحظه می کنید که دارنده چک باید از زمان صدور چک ظرف ۱۵ روز به بانک محال علیه مراجعه و وجه چک را مطالبه کند و چنانچه در این مدت چک به بانک برده شود و بانک مربوطه گواهی عدم پرداخت وجه چک را صادر کند، با توجه به رعایت مهلت پانزده روزه بالا، دارنده چک می تواند همزمان هم از صادرکننده و هم از ظهرنویس چک در دادگاه حقوقی شکایت کند و محکومیت تضامنی هر دو ایشان را به پرداخت وجه چک درخواست کند.

          وکیل پایه یک دادگستری در امور اسناد تجاری و قراردادها  

تلفن 44270612 – 021   موبایل 09129215258