در این نوشته قصد بر توضیح آراء و احکام قطعی و غیر قطعی است، و اینکه به کدامین رأی آراء قطعی می گویند، رأی یا حکم در کدام مرحله قابل اجراست، آیا رأی غیر قطعی قابل اجراست یا خیر، رأی قطعی و نهایی چه تفاوتی دارند ، واخواهی چیست و چه تأثیری در قطعیت رأی دارد، حکم لازم الاجرا چیست.
حکم قطعی و حکم غیرقطعی در واقع به معنی آنست که یک رأی یا حکم امکان اعتراض دارد یا خیر، اگر حکم صادره از دادگاه امکان اعتراض و تجدید نظرخواهی داشته باشد، حکم غیرقطعی و فعلا قابلیت اجرا ندارد، اما اگر حگمی مرحله بدوی را گذرانده و مورد تجدید نظر واقع شده باشد، حکم قطعی است.
البته این مسئله چند استثنا دارد که باید در نظر گرفته شود، ذیلا استثنائات مورد بررسی قرار می گیرد؛
این مطلب را نیز بخوانید “نحوه اقامه دعوی اعسار از هزینه دادرسی“
1- اگر حکم بدوی که صادر می شود مورد تجدید نظر قرار نگیرد و مهلت اعتراض به آن سپری شود، حکم قطعی می گردد. مثلا رأی دادگاه صادر شده و ابلاغ می گردد، در این حالت از زمان ابلاغ شخص شکست خورده در کل یا قسمتی از پرونده ۲۰ روز فرصت دارد که از حکم صادره تجدید نظر خواهی نماید، اگر این مدت سپری شود و شخص به هر دلیلی تجدید نظرخواهی نکند، یا در مدت ۲۰ روز به شعبه بدوی مراجعه نموده، حق تجدید نظرخواهی خود را اسقاط نماید، حکم قطعی می گردد.
(بعضی موارد اشخاصی هستند که برای استفاده از تسهیلات قانونی مخصوصا در دادگاههای کیفری، حق تجدید نظرخواهی خود را اسقاط می کنند)
نکته: تمامی مواعد از زمان ابلاغ محاسبه می گردد، و زمان ثبت یا تنظیم فقط برای رعایت مقررات اداری است.
2- در موارد خاصی بعضی از پرونده ها که تعداد آن بسیار محدود است، پس از مرحله تجدید نظر امکان اعتراض در دیوان عالی کشور را نیز دارد، در این موارد پس از صدور حکم دیوان عالی که به “حکم نهایی” معروف است، رأی قابلیت اجرا خواهد داشت.
دعاوی که امکان اعتراض در دیوان عالی کشور دارد(مستند به ماده ۳۶۸ قانون آئین دادرسی مدنی) عبارتند از:
احکام راجع به اصل نکاح و فسخ آن، طلاق، نسب، حجر و وقف
3- در مواردی ممکن است که شخصی که از وی شکایت شده در دادرسی حاضر نشود، در اینصورت وقتی رأی بدوی صادر می شود، و تحت شرایطی امکان واخواهی وجود دارد، واخواهی یعنی اعتراض به حکمی که برعلیه شخص صادر شده و او در جریان رسیدگی حاضر نبوده است،مرحله واخواهی قبل از تجدید نظر خواهد بود، و شخص غایب شکست خورده در دعوی می تواند هم از مرحله واخواهی و هم از مرحله تجدید نظر متمتع شود.فلذا در این وضعیت پس از سه مرحله دادرسی برای شاکی یا خواهان حکم قطعی خواهد شد.
این مطلب مرتبط است “ نحوه اقامه دعوی اعسار از محکوم به“
در چه مواردی حکم پس از رأی دادگاه بدوی قطعی است؟
سه مورد هست که حکم در دادگاه بدوی پس از صدور رأی، قطعی است.
1- زمانی که رسیدگی بدوی در شورای حل اختلاف انجام شود. در این موارد پس از صدور رأی در شورای حل اختلاف مرجع تجدید نظر دادگاه بدوی حقوقی است و پس از آن حکم قطعی خواهد بود.
2- زمانی که حکم صادره در دادگاه بدوی ناشی از اقرار صریح یکی از طرفین در دادگاه باشد.(تبصره ماده ۳۳۱ قانون آئین دادرسی مدنی)
3- زمانی که حکم صادره در دادگاه ناشی از رأی یک یا چند نفر کارشناس باشد که طرفین نظر ایشان را قاطع دعوی اعلام کرده باشند.(تبصره ماده ۳۳۱ قانون آئین دادرسی مدنی)
نکته: قبلا در مواردی که ارزش مال مورد ادعا کمتر از سه میلیون ریال بود، امکان تجدید نظر خواهی وجود نداشت، اما با توجه به قانون جدید شوراهای حل اختلاف، همه احکام زیر بیست میلیون تومان قابل تجدید نظر در دادگاه حقوقی عمومی است، فلذا بند الف ماده ۳۳۱ قانون آئین دادرسی مدنی نسخ ضمنی شده است.
توجه داشته باشید که پس از صدور احکام قطعی امکان به جریان انداختن پرونده از طرقی مثل “اعاده دادرسی” یا “ماده 477 ” و یا طرق اعتراضی دیگر وجود دارد، لکن این موارد رأی قطعی را مخدوش نمی کند، و در هر حال رأی صادره قطعی است لکن به جهت رسیدگی مجدد ممکن است حکم نقض و مجددا مورد رسیدگی قرار گیرد.
آراء غیرقطعی لازم الاجرا:
مستحضر باشید که مهمترین اثر یک رأی قطعی، امکان اجرای آنست، فلذا تا زمانی که رأی یا حکم قطعی نباشد امکان اجرای آن مهیا نیست و در واقع فقط حکم قطعی می تواند حکم لازم الاجرا باشد،اما این موضوع استثنائاتی هم دارد،
الف- دستور موقت: دستور موقت هرچند همزمان با تجدید نظرخواهی از حکم اصلی قابل تجدید نظر است، اما بلافاصله پس از صدور قابل اجراست.
ب- قرار تأمین اموال: قرار تآمین اموال که در راستای ماده 108 قانون آئین دادرسی مدنی انجام می شود، غیرقابل تجدید نظر و قطعی است.
برای مطالعه نحوه توقیف اموال برای مهریه اینجا کلیک کنید
جهت مشاوه با وکیل دادگستری و یا عقد قرارداد با شماره های 44270612-021 و 09129215258 تماس حاصل فرمائید.
Barrister at law
27 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
[…] برای مشاهده معنی رأی قطعی “اینجا کلیک نمایید“ […]
[…] پس از شکایت و قبل از صدور رأی قطعی (برای دیدن مفهوم رأی قطعی اینجا کلیک کنید) مبلغ مندرج در چک را بپردازد باید اولا به صندوق […]
سلام وقت بخیر . در دادگاه بدوی حکم صادره علیه من که بعنوان خوانده هستم ، بود . به رای اعتراض کردم و در رای دادگاه تجدیدنظر ، حکم به نفع من شد و آخر برگه نوشته بود این حکم قطعی است . آیا خواهان میتواند اعتراض کند؟
با سلام ، طرق اعتراض به آراء به دو شکل عادی و فوق العاده است، در موردی که شما می فرمایید امکان اعتراض عادی وجود ندارد اما به هرروی اعتراض در قالب اعاده دادرسی یا اعتراض ثالث و امثالهم امکان پذیر هست لکن این طرق اعتراض نیاز به شرایط خاصی دارد و بسیار محدود هستند که در صورت عدم وجود آن شرایط اعتراض مورد پذیرش قرار نمی گیرد. به هرحال علیرغم اینکه در همه آراء صادره امکان اعتراض به صورت فوق العاده مهیاست اما وجود این حق برای طرف شکست خورده، مانع از اجرای حکم به نفع برنده دعوی نمی شود و فرضی که جنابعالی مطرج فرمودید نیز مستثنا نبوده و باید رای اجرا شود.
سلام وقت بخیر . در دادگاه بدوی حکم صادره علیه من که بعنوان خوانده هستم ، بود . به رای اعتراض کردم و در رای دادگاه تجدیدنظر ، حکم به نفع من شد و آخر برگه نوشته بود این حکم قطعی است . آیا خواهان میتواند اعتراض کند؟
سلام خسته نباشید من شکایت بابت سفته داشتم وطرف مقابل توجلسات دادگاه شرکت نکرد واخواهیش رد شد درخوایت اعسارپرداخت هزینه دادرسیش قبول شدولی اعسار هزینه های محکومیتش پذیرفته نشد واز۷ اسفند ۲۰روز وقت داشت اعتراض کنه که بعد۲۵روزهیچی برامنم نیومده ومتهم باوثیقه ازادشده الان تکلیف پول من چیه بایدچیکارکنم اون وثیقه برامن پول بشه تشکر
سلام
البته با توجه به موضوع دعوی که مطالبه وجه سفته بوده و از موضوعات حقوقی است، بنابراین طرف شکایت شما به عنوان محکوم علیه شناخته میشه و احتمالا استفاه از عنوان متهم سهوا توسط حضرتعالی انجام شده، به هرروی اگر تجدید نظر خواهی به شما ابلاغ نشده، با مراجعه به دفتر دادگاهی که رای بدوی را صادر کرده، تقاضای صدور اجراییه فرمایید.
با سلام
با سلام
درصورت امکان بفرمائید با توجه به طرح دعوی دردیوان عدالت وصدور رای قطعی دیوان با این عبارت که بدلیل خودداری خوانده ( شخصیت حقیقی -حقوقی نیمه دولتی ) از ارسال پاسخ لذا بنابر اصل 173 قانون اساسی ومواد 26 و58 و48 قانون تشکیلات وآئین دادرسی دیوان ونیز مواد 157 و 2 و10قانون کاربایستی دنبال کنید واین درصورتی است که با توجه به ماهیت ادارات کار در حد وصلاحیت بررسی واقدام نبوده ونیست علی هذا امکان طرح دعوی تا چند مرتبه درهمین دیوان است وفرضاً درصورت بررسی انفعالی وعدم نتیجه آیا میشود درخواست تجدید نظر کرد ونهایتاً مرجه نهائی درصورت پیگیری احقاق حقوق تاکجاست ؟ باتشکر / 1400/07/05
سلام من حکم قطعی با یه دومورد هم حق اعتراض در یک مرداد ابلاغ گردید تاچه تاریخ حق دادخواهی دارم
موعد اعتراضها در مراجع مختلف متفاوت است،، مثلاً در ابلاغ احکام دادگاههای حقوقی و کیفری مهلت اعتراض 20 روز است، اما نسبت به قرارهای دادسرا مهلت معمولا ده روزه هست. البته قرارهایی مثل قرار مطالعه نظر کارشناس نیز داریم که مهلت آن 7 روز هست.
باسلام
دادگاه بدوی بااینکه مراجعه کردم ودرخواست ارجاع به شهر محل زندگی کردم .باقاضی پرونده دوردز قبل ازجلسه صحبت کردم. شهرما اینجانیست ونعجب میکنم چرااینجا مراجعه باید کنیم. درواقع وکیل همسرم درتاریخ هامتفاوت بادورزدن قانون لدزس همسرم را درشهرمجاوزثبت میکند وبعدمدتی مجددبه شهرخودمون تغسیرمیدهد .روزدداگاه بلزبه شهرمجاور وپس ازدادگاه باز به شهرخودمون تغییرمیدهد. .دلیل کارش اینه که دادگاه میاندرود ساری وکاات درطباق رو چشم بسته انجام میدهد ولی دادگاه نکا بافرصت بررسی و میکند و زمام برهست و دلبلی نیزمیخلهد.
امروز ۲۹شهریور حکم اعلام شد. آیا میتوانم شاکی بشم ؟ اولا بابت:
روزجلسه چرامنشی قاضی اظهارات میگیره وپیش قاضی چرانمیریم؟ دوما؛ باابنکه لایحه روزقبل فرستادیم که هم خودم وهم همسرم ساکن شهرستان نکا هستیم .
حتی محل کارهردویما نکا هستش.
درخوایت استعلام کردم ..اگزقاضی مشاهده میکرد .توی سایت ثنا خواهید دیدکهدتاربخ هایی که ادرس رو تغییرمیدادن ..
به هرحال رای بدوی اعلام شد .میتونم شکایت کنم ،؟ من نمیخام هنسرم طلاق بدم. ۶سال پیش بابت موضوع حق طلاق دادم ولی بدون دلیل رفت
با سلام
تغییر آدرس موجود در ثنا اشخاص قابلیت شکایت به صورت مستقیم ندارد و صرفا می توانید از باب صلاحیت دادگاه به آن اعتراض کنید، ضمن اینکه تغییر آدرس ممکن است موجب ورود خسارات به خوانده مثل ایاب و ذهاب و امثالهم شود که از طریق طرح دعوی جداگانه خسارت قابل مطالبه است.
سلام خسته نباشید بنده سعیدعیدزاده هستم ازمنطقه محروم بشاگرد هرمزگان بنده یک ماشین پراید 131 مدل94 داشتم که توسط این شخص سوخته شدبه نام محمد عیدزاده مراد بنده رفتم دادگاه شکایتش کردم که طبق شاهدی که داشتم ونامه ای که متهم بهم داد تاخسارت ماشینم پرداخت کنند که نکردن بنده رفتم کارشناسی ماشینم کردم که کارشناس مبلغ ماشین 90میلیون تعیین کرد بنده دادخواست زدم که دادگاه حکم محکومیت مبلغ 90میلیون راصادر کرد متهم رفت اعتراض زد که پرونده رفت تجدیدنظر استان که تجدیدنظر استان هم محکومش کرد سه بار حکمی که دادگاه بدوی صادر کرد متهم اقدام به تجدیدنظر کرد که تجدیدنظر استان هم رای دادگاه بدوی راقطعی اعلام نمود بنده خیلی هزینه کردم هزینه ایاب ذهاب 4میلیون دادم وهزینه دادرسی هم4میلیون یک میلیون تومان دادم که کارشناس اومد ماشینم کارشناسی کرد وبنده بااین ماشین خرج دوخانواده تامین میکرد الان بخوام تاخیر تادیه ماشینم بگیرم چه کاری باید انجام بدم
با سلام
اگر مبلغ خسارات و تاخیر تادیه وجه را می خواهید باید طی یک دادخواست جداگانه مجددا طرح دعوی نمایید. به نظرم با توجه به مبالغ اعلامی که فرموده اید در شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده طرح دعوی کنید، هم زودتر و هم با هزینه کمتر به نتیجه می رسید.
با سلام یه پرونده ذرخواست اراضی و اعتراض به تشخیص ملی نمودم که رای بدوی صادر شد اداره راه که ذیتفع نمی‌باشد به دلایلی اعتراض نموده و کارشکنی در صدور رای میکند اراضی هم در منطقه کوهستانی و 150کیلومتر خارج از حوزه شهری میباشد امکان رد دادخواست من وجود دارد
با سلام
برای پایخ به این سوال نیاز به جزئیات بیشتر دارم. لطفا وقت تلفنی یا حضوری اخذ بفرمایید.
باسلام بنده حدود سه سال پیش بخاطر یکی از دوستان ۲۵ میلیون تومان پول نزول گرفتم و چک دادم وبعد از چندین ابلاغ بنده به دادگاه هم مراجعه نکردم و حکم قطعی صادرگردیده شد در ضمن شخص هم متوفی گردید ه وپسرش وکیل وشاکی بنده شده ایا راهی برای بنده وجود داره که اعتراض کنم با توجه به داشتن مدارک و شاهد سپاسگذارم اگر راهنمایی کنید
با سلام
راهنمایی در این زمینه مستلزم این هست که بنده از جزییات مطلع باشم، چون با صدور رای قطعی و پس از آن، فقط طی شرایط خاص امکان باز کردن مجدد پرونده و دفاع وجود دارد. لطفا وقت ملاقات تلفنی یا حضوری اخذ بفرمایید.
سلام بنده تسلیم رای بزنم بد چن روز ب زندان میروم؟
با سلام
بستگی به شعبه رسیدگی کننده داره. سرعت کار در شعب مختلف، متفاوت هست. اگر رای صادره متضمن حکم حبس باشد، معمولا بین 10 روز تا دو ماه.
سلام خداقوت .
ممنون از شما که با حوصله و ذکر دقیق جزییات ، پاسخگوی مردم گرفتار هستید . یه جاهایی هست که هیچی بغیر از دعای خیر بدرد ادم نمیخوره . ” خدا خیرتون بده “
بسیار از لطف شما سپاسگزاریم.
سلام .
من بازنشسته هستم و حقوق ماهیانه دریافت میکنم . یک ماشین سواری دارم و یک وانت بار ، که هردوتاش رو در اسنپ ثبت نام کرده و کسب روزی میکنم . ایا میشه یکی از اونهارو بعنوان مستثنیات دین ، رفع توقیف کرد و چجوری ؟
سپاسگزارم .
با سلام بعضی شعب دادگاه این مورد را جزء مستثنیات دین می پذیرند اما غالبا به دلیل آنکه حقوق بازنشستگی دریافت می کنید، خودرو ها را از مصادیق ابزار کار در نظر نمی گیرند. به هر حال باید در دادگاه ثابت کنید که حقوق بازنشستگی کفاف هزینه های زندگی شما را نمی کند و استفاده از درآمد خودرو ضروری است.
سلام . ما یه ملکی داریم . ک همسایه ما از ما شکایت ک ما تجاوز کردیم بهش و از ما شکایت کرد . این پرونده حدود ۵ سال زمان برد و بعد از هیت کارشناسان ۷ نفره در نهایت رای ب نفع ما صادر شد ک ما تجاوزی نکردیم . و چند سالی از این ماجرا میگذرد ایا همسایه ما دوباره میتونه از ما شکایت کند و پرونده ب جریان بیاندازد؟
با سلام اگر دادگاه در ماهیت امر اظهار نظر کرده باشد که به نظر می رسد چنین است، امکان طرح مجدد شکایت به جهت اعتبار امر مختوم وجود ندارد.