در این نوشته معنی اعسار، تعریف عسر و حرج، نحوه طرح دعوی اعسار از هزینه دادرسی را مورد بررسی قرار می دهیم، در واقع مشخص می نمائیم که در صورتیکه شخصی مدعی وجود حقی برای خودش باشد ولی توان پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد باید به چه شکلی عمل نماید، در کجا اقامه دعوی کند و چگونه پرداخت هزینه دادرسی را فعلا معلق کند.

دعوای اعسار بر دونوع است:

1 –اعسار از پرداخت هزینه دادرسی

2 –اعساز از پرداخت محکوم به

ما در این مقطع دعوای اعسار از هزینه دادرسی را بررسی می کنیم و به دعوای اعسار از پرداخت محکوم به در قسمت دیگری خواهیم پرداخت. لکن مختصرا در مورد اعسار از محکوم به توضیح دهیم که به معنی ادعای نداشتن مال یا در دسترس نبودن اموال برای پرداخت آنچه که دادگاه حکم به پرداخت آن داده می باشد.مثلا دادگاه پس از رسیدگی حکم به پرداخت پانصد میلیون تومان صادر کرده، در این حالت شخص محکوم شده در صورتی که مالی برای پرداخت تمام یا قسمتی از این مبلغ را نداشته باشد باید “دعوای اعسار از پرداخت محکوم به” مطرح نماید.

برای مطالعه نحوه طرح دعوای اعسار از محکوم به “اینجا کلیک نمائید“

اعسار به معنی رنج، سختی و نداشتن است و در اصطلاح حقوقی، اگر شخصی وضعیت مالی نامناسبی داشته باشد یا دارای اموال و سرمایه‌ هست اما در موقیعتی قرار دارد که به آن اموال دسترسی ندارد، معسر محسوب می گردد و در این حالت از طرف دادگاه اجازه رسمی پیدا می کند که فعلا دیون و بدهی هایش را پرداخت نکند تا زمانی که تکلیف اموالش مشخص شود یا مال دار گردد.مثلا فرض کنید زنی قصد دارد مهریه اش را به اجراء گذاشته آن را مطالبه کند، برای ۲۰۰ سکه طلا هزینه دادرسی معادل هفتاد میلیون تومان در وضعیت فعلی خواهد شد، و واریز چنین مبلغی برای شروع به رسیدگی آن هم بصورت نقد برای زنی که شغل و درآمدی ندارد مشخصا بسیار دشوار خواهد بود و در واقع به معنی دست کشیدن وی از طرح دعوی خواهد بود،اما قانونگذار برای چنین مواقعی چاره ای اندیشیده است.

در این وضعیت شخص با اقامه دعوای مورد نظر خود، و به همراه آن، دعوی “اعسار از پرداخت هزینه دادرسی” را نیز مطرح می نماید، در این حالت دفتر خدمات قضائی فعلا دادخواست را به جریان می اندازد و هزینه دادرسی هم دریافت نمی کند و موضوع برای بررسی به دادگاه ارجاع می گردد.

دادگاه برای رسیدگی به “دعوای اعسار از هزینه رسیدگی” جلسه برگزار می کند و ادعای عدم توان مالی یا عدم دسترسی به اموال را مورد بررسی قرار می دهد، اگر دلایل شخص کافی و منطقی باشد، دادگاه حکم به اعسار صادر می نماید و تا پایان آن پرونده (توجه کنید که فقط برای آن پرونده) شخص معسر از پرداخت هزینه های دادرسی، کارشناسی و غیره معاف می گردد.

نکته: برای رسیدگی به دعوای اعسار، طرف شکایت هر شخصی که باشد نیز دعوت می شود و می تواند در جلسه رسیدگی حاضر گشته و دلایل خود را بر علیه شخص مدعی اعسار مطرح کند و ثابت نماید که این شخصی که ادعای اعسار می کند اتفاقا دارای اموال و در اصطلاح ملیء است، و به دروغ ادعای اعسار نموده است.

این مطلب را نیز بخوانید: معامله ملک موروثی

مدارک لازم جهت دعوای اعسار:

1 -دادخواست اعسار از هزینه دادرسی – می توانید از پیش فرضهای دفتر خدمات حقوقی استفاده کنید –

2 -برگ استشهادیه که توسط دونفر از اشخاصی که از زندگی شخص معسر مطلعند باید تنظیم و امضا شود.

3 -لیست کامل اموال شخص مدعی اعسار

نحوه رسیدگی به دعوای اعسار:

دعوای اعسار فقط برای دعاوی حقوقی یا بهتر بگوئیم دعاوی مالی قابل طرح است و نمی توان نسبت به جریمه یا جزای نقدی افعال مجرمانه مطرح شود، البته دیه چون در حقیقت دعوای مالی است از این امر مستثناست و می توان نسبت به پرداخت دیه ادعای اعسار نمود.

از دیگر موارد مهم اینکه، دعوای اعسار مربوط به تجار نمی شود، شخص تاجر در صورت عدم تمکن مالی باید دعوای ورشکستگی مطرح نماید و اعسار شامل حال تجار نمی گردد. البته وصف تاجر در عرف جامعه با وصف آن در حقوق بسیار متفاوت است و بسیار اشخاصی که حتی شغل اصلی آنها کارمند است، بر اساس قانون تجارت می توانند تاجر تلقی شوند، البته اگر شغل دومی داشته باشند که اداری و دولتی نباشد.

برای شناسائی وصف تاجر و اینکه چه اشخاصی تاجر محسوب می شوند “اینجا کلیک کنید“

قاضی دادگاه در اولین جلسه ای که برگزار می نماید به دعوای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی رسیدگی می نماید و پس از آن در جلسه دوم دعوای اصلی را مورد بررسی قرار می دهد.

در هردوجلسه طرفین برای بیان اظهارات و دفاع دعوت می شوند، شخص مدعی اعسار در جلسه اول که بدین منظور تشکیل می شود باید شهود خود را که برگ استشهادیه را امضا کرده اند حاضر نماید، قاضی از شهود بصورت مجزا سوالاتی می پرسد و ایشان باید پاسخ دهند، طرف شکایت هم می تواند در رد ادعای اعسار دفاعیات و ادله خود را ابراز کند، اگر قاضی از مجموع اظهارات و دلایل طرفین به این نتیجه برسد که مدعی اعسار در واقع مالدار است و برای فرار از پرداخت هزینه دادرسی دعوی اعسار را مطرح نموده، دعوای اعسار را رد خواهد کرد و شخص شاکی(خواهان) باید برای ادامه رسیدگی مبلغ هزینه دادرسی را به حساب صندوق قوه قضائیه واریز نماید. (البته در صورت رد دعوای اعسار از دادگاه، فرصت اعتراض نسبت به آن در دادگاه تجدید نظر وجود دارد.) و در صورتیکه دعوای اعسار پذیرفته شود، همانگونه که در فوق ذکر گردید، نسبت به همان پرونده از پرداخت هزینه های دادرسی معاف می گردد.(البته ممکن است دادگاه فقط با قسمتی از حکم اعسار موافقت نماید، یعنی مثلا حکم به پرداخت یک سوم از هزینه دادرسی و معافیت نسبت به دوسوم آن صادر کند.)

در صورتیکه هریک از شهودی که استشهادیه را امضا نموده اند در دادگاه حاضر نشوند علی القاعده دعوای اعسار رد خواهد شد پس بهتر است، برای امضا استشهادیه دونفر شخص مورد اعتماد انتخاب شوند.

جهت مشاوره در این رابطه با وکیل دادگستری با شماره موبایل 09129215258 تماس حاصل فرمائید.

هزینه مشاوره تلفنی فقط ۵۰۰۰۰ تومان است.

جهت قرار ملاقات حضوری یا عقد قرارداد وکالت با تلفن 44270612-021 تماس حاصل نمائید.