در این نوشته استرداد جهیزیه، نحوه مطالبه ، مرجع صالح برای دعوای استرداد جهیزیه را مورد بررسی قرار می دهیم؛
قدم اول برای استرداد جهیزیه، داشتن لیست اموالی است که زوجه با خود به خانه شوهر برده و به امضا شوهر و یا نزدیکان وی رسیده است، در واقع این بهترین مدرک است که زن ثابت نماید که این اموال را وی خریداری کرده و به خانه شوهر برده است، البته در نبود چنین سیاهه یا لیستی، شهادت شهود یا اقرار شوهر بر تعلق اموال به زن، می تواند جایگزین شود، به هرحال اگر شوهر مدعی شود که اموال متعلق به زوجه نیست و خود او آنها را خریداری کرده، زن بایستی بتواند خلاف آن را اثبات کند.
در هر صورت اگر توافق بر بازگرداندن جهیزیه بین زوجین نگردد، چاره ای جز اقامه دعوی باقی نخواهد ماند، زوجه یا وکیل او با رجوع به دفتر خدمات قضائی دادخواست خود را مبنی بر استرداد جهیزیه مطرح می نماید، دادخواست استرداد جهیزیه را می توان به دو مرجع تقدیم نمود؛
1- شورای حل اختلاف
2- دادگاه خانواده
برای طرح دعوی در شورای حل اختلاف که هزینه کمتر و سرعت رسیدگی بیشتری در این زمینه دارد، باید مبلغ جهیزیه را کمتر از بیست میلیون تومان اعلام نمایند، در حقیقت اینکه مبلغ کل جهیزیه تا چه میزان ارزش دارد، ملاک نیست، و فقط با نوشتن این قیمت کمتر، پرونده را جهت طرح در شوری حل اختلاف با تسامح در نظر می گیرند، و هیچ تأثیری در مبلغ واقعی جهیزیه ندارد، چون در حقیقت اصل جهیزیه بر اساس لیست مشخص باید بازگردانده شود و قیمت آن لحاظ نمی شود، و این تعیین قیمت بلحاظ تشریفات اداری است. اما باید این نکته را نیز در نظر بگیرید که در شورای حل اختلاف خوانده که همان زوج در این دعوی است، می تواند به مبلغ خواسته ایراد کند و قاضی موظف است، ایراد مذکور را در نظر بگیرد، فلذا اگر زوج از وکیل استفاده می کند و اختلافات بحدی است که موجب خواهد شد زوج کارشکنی کند و روند پرونده را مختل نماید، بهتر است از روش دوم استفاده شود.چون با ایراد شوهر یا وکیلش نسبت به قیمت جهیزیه ممکن است دعوی از صلاحیت شوری خارج گردیده و شعبه شوری قرار رد دعوی صادر نماید، که باعث خواهد شد هزینه هرچند کم و زمان از بین برود و روند رسیدگی طولانی گردد.
روش دوم یعنی قیمت جهیزیه را بیش از بیست میلیون در ستون خواسته اعلام نمایند و پرونده به دادگاه خانواده ارجاع گردد، در این حالت هزینه دادرسی بیشتر و وقت رسیدگی احتمالا طولانی تر خواهد بود، اما ایراد مبلغ دیگر قابل طرح به شکلی که در شورا امکان پذیر بود نیست.
این مطلب را نیز بخوانید: توقیف اموال برای مهریه
توقیف جهیزیه و انتقال به محل امن؛
گاهی ممکن است زوجه نگران آن باشد که تا زمانی که نوبت به رسیدگی و صدور حکم برسد، زوج یا اطرافیان وی، به وسایل آسیبی برسانند یا اینکه جهیزیه در محلی باشد که بواسطه رطوبت یا شرایط نامساعد در معرض تضییع باشد، یا اساسا بخواهد قبل از صدور حکم وسایلش را منتقل کند و نزد خود نگاهدارد، بنابراین می تواند در دادخواست یا قبل یا پس از آن تقاضای صدور قرار تأمین اموال نماید، با این درخواست، دادگاه بلافاصله دستور توقیف و انتقال جهیزیه را به مکان امنی صادر می کند، که این مکان امن در صورت توافق طرفین می تواند خانه پدر زوجه یا هر محل دیگری باشد، البته برای این دستور بایستی مبلغی معادل ۱۵% از کل مبلغی که برای جهیزیه در دادخواست معین شده، به حساب دادگستری واریز گردد، و پس از ختم رسیدگی و صدور رأی به نفع ایشان، آن مبلغ مسترد می شود، به این مبلغ “خسارت احتمالی” می گویند، و برای آن اخذ می شود که اگر در پایان رسیدگی مشخص شد که جهیزیه متعلق به زوجه نیست و او به دروغ خود را مالک آن نامیده است، از محل مبلغ ۱۵% خسارات شوهر یا صاحب اموال (هرکس که باشد) پرداخت گردد، اگر هم چنین مسئله ای مطرح نشد، که مبلغ همانگونه که معروض گردید مسترد می شود.
نحوه طرح دادخواست استرداد جهیزیه:
زوجه می تواند به نزدیکترین دفتر خدمات قضائی محل خود مراجعه نماید و با توجه به مواردی که فوقا ذکر گردید تقاضای خود را مطرح نماید.
جهت مشاهده آدرس دفاتر خدمات قضائی در تهران اینجا کلیک نمائید
توصیه می شود در صورت وقوع اختلاف غیر قابل حل بین زوجین، زوجه جهیزیه خود را در اسرع وقت مسترد نماید، این عمل هیچگونه آثار حقوقی ندارد، و موجب پیش افتادن دعاوی زوج نخواهد شد، چون در واقع تهیه وسایل زندگی طبق قانون با زوج است و اینکه خانواده زوجه جهیزیه به منزل شوهر ارسال می کنند، فقط برگرفته از عرف است.
فلذا نگرانی بابت عدم تعلق نفقه و ناشزه شدن بواسطه استرداد وسایل نداشته باشید، البته بعضی وسایل را معمولا شوهر تهیه می کند، مثل تلویزیون و وسایل صوتی تصویری، که در آنصورت جزء جهیزیه زن محسوب نمی شوند و زن نباید آنها را به همراه جهیزیه منتقل کند.
توصیه می شود از طرح شکایات علیه شوهر مبنی بر خیانت در امانت و امثالهم بواسطه از بین رفتن قسمتی از وسایل پرهیز کنید و در صورتیکه قصد چنین اقدامی دارید، حتما از مشاوره وکلای حاذق در این زمینه بهرمند گردید.
جهت اطلاع از آدرس و تلفن وکیل خانواده مجرب و متخصص اینجا کلیک نمایید
Barrister at law