دعوای اعلام ابطال معامله یا قرارداد بیع با فسخ معامله متفاوت است و آثار متفاوتی دارد ، در قانون مدنی برای هرکدام شرایطی معین گردیده که ذیلا بصورت خلاصه به آن خواهیم پرداخت ؛

اصلی ترین تفاوت این دو تاسیس حقوقی  ،آن است که در بطلان قرارداد ، معامله از روزی که صورت گرفته است ، بی اثر است ، فلذا تمامیت آنچه که در روز عقد بین طرفین منتقل شده بایستی به مالک اصلی بازگردد و بابت مدتی که در ید طرف مقابل بوده اجرت المثل و خسارات قابل دریافت است ، زیرا در واقع هیچ کدام از طرفین مالک آنچه در دست داشته اند ، نبوده اند ، و بنابراین باید برای استفاده از اموال دیگری در مدت در اختیار داشتن آن اجرت بپردازند ، که اجرت آن بسته به اینکه وجه نقد یا عین معینی مثل خودرو بوده ، حسب مورد متفاوت است . مثلا شخصی خودرو خود را به دوستش عاریه می دهد تا چند روزی در اختیارش باشد ، ولی دوست وی که شغلش خرید و فروش اتومبیل است به تصور اینکه وی خودرو را بابت فروش در اختیار او گذاشته است ، پس از مدتی آن را فروخته و وجه آن را به حساب مالک اتومبیل واریز می کند، این معامله از همان ابتدا صورت نگرفته و به دلیل اشتباه در نوع عقد ، قرارداد فروش باطل است چرا که مالک قصد عاریه و دوستش به قصد وکالت در فروش اتومبیل را برده است و فروشنده بایستی مبلغ مشتری را مسترد نماید و خریدار نیز موظف است خودرو را بازگرداند ، مگر اینکه مالک و خریدار معامله جدیدی انجام دهند و بر روی همین خودرو توافق کنند.در غیر اینصورت به دلیل بطلان معامله دوست مالک که به اشتباه خودرو را برده و خریدار که آن را خریده بایستی اجرت المثل ایام در اختیار داشتن خودرو را به همراه خسارت از روز اول تا زمان استرداد ، بپردازند ، چرا که در حال استفاده از خودرویی بوده اند که مالک آن نبوده اند، بدیهی است که مالک در این حالت می تواند ذمه دوست و حتی خریدار را بری کند و مطالبه خسارت یا اجرت ننماید.  لکن در مورد فسخ ، معامله ای که انجام می شود  از روز اول صحیح بوده و طرفین مالک اموال جابجا شده در اثر عقد بوده اند ، اما بر اساس اثری که واقع شده ، معامله از زمان آن اثر از بین رفته و معدوم می شود و اموال جابجا شده به حالت قبل باز می گردد ، مثلا شخصی خودرویی خریداری کرده و مبلغ آن را به فروشنده پرداخته است ، لکن پس از مدتی متوجه می شود که خودرو مذکور عیب بزرگی دارد که در زمان خرید ، مخفی بوده است ، لذا به استناد این عیب مخفی ، می تواند معامله را فسخ نماید ، در این حالت از زمان علم مشتری به عیب خودرو ، و اعلام فسخ از طرف وی ، عقد معدوم و بی اثر می شود و به دلیل اینکه تا زمان اعلام فسخ ، معامله صحیح بوده ، تا این زمان طرفین لازم نیست خسارات یا اجرت المثل به یکدیگر بپردازند .